30 Mart 2012 Cuma

portakallar bitmeden: enzimim çalıştı! (ya da ev yapımı bulaşık/çamaşır/yer silme deterjanı)

iki derdim vardı: 1. sebze meyve +çay atıklarını ve kağıdı kompostluyorum ama narenciye kabukları çok uzun zamanda toprağa dönüşüyor o yüzden katamıyorum diğerlerinin arasına. fakat çöpe atmak da istemiyorum. portakal şekerlemesi yap yap nereye kadar? 2. deterjanlardan ve onların azıcık daha zararsız olanlarından nefret ediyorum. çocuklu ortamda daha da fazla. ben de iki tarif buldum. birincisi elma sirkesinde narenciye kabuğunu üç hafta bekletince çok etkili bir temizleyici oluyormuş. bulaşık makinesinin parlatıcı gözüne sirke koyuyodum artık bunu koyuyorum. ama pek güzel kokmuyor o yüzden çamaşır ve yer silmeye kullanamadım. ikincisi üç ay beklemeyi gerektiriyordu. 300 gram limon / portakal ya da elma kabuğu + 1 litre su + 100 gram kahverengi şeker, bal ya da pekmez ya da sirke anası (ben önce beyaz şeker koydum, daha sonra sirke anasıyla yapınca gerçekten daha farklı, iyi bir sonuç elde ettim. zaten şeker de koysanız ancak içinde yeni ana oluştuğunda o enzim olmuş oluyor) bir pet/cam şişede karıştırılıyor, kapağı tam kapatılmıyor ve arada çalkalanıyor (hatta kapatmak değil gevşek bırakmak bile iyi fikir değil, en iyisi bir bez ya da peçeteyi lastikle ağzına kapatmak). üç ay sonra ev yapımı bulaşık/çamaşır/yer/fayans silme deterjanınız hazır! sıkı bir süzgeçle süzüp kullanınız. kabuklar da doğrudan fertilizatör olarak kullanılabiliyormuş.

başlarda pek -hiç- güzel kokmuyordu. çürük portakal. şimdi güzel de kokuyor bence. kullanırken suyla seyreltmek gerekiyor. tarifi şurada.

aylar sonra: evin her tarafında bunlar var, çamaşırda ve ev silmekte kullanmaya devam ediyorum. yalnız bulaşık makinesinde genelde iyi iş görse de bardakları matlaştırmaması için içinde çamaşır sodası çözülmüş su ile beraber kullanmak daha iyi bir fikir.

başta söylediğim iki derde üçüncü bir dert olarak bulaşık makinesinin suyunu bahçeye verebilmeyi de ekleyebilirim şimdi mesela (2014 senesinde 250 liraya çıkacak basit bir sistemle bu mümkün) ve piyasa deterjanlarındansa bu bahçe için çok daha emin bir yol. bir de şu evde elma sirkesi tarifini buldum. bu tarife bakılırsa benim yapıp durduğum şey bir nevi sirkeymiş! neyse, tabi elma sirkesi olarak da kurdum tabi hemen burda denildiği gibi halis balla. hadi hayırlısı.

bir de tabi resimdeki gibi doldurursanız o tepede kalan portakal elma kabukları küfleniyo. suya gömülü olmalı. bunun için de şişeyi ya ağzına kadar doldurmak ya da üstüne bir ağırlık koymak lazım. sürekli için için fokurdadığı için ağzına kadar doldurunca da taşıyo çünkü. ama sirke anası bir nevi kapak görevi de gördüğü için küflenme de pek olmuyor.